Αρχαία Πλευρώνα

POI Description:

Η αρχαία Πλευρώνα βρίσκεται σε απόσταση περίπου πέντε χιλιομέτρων βορειοδυτικά της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου, στους νοτιοδυτικούς πρόποδες της οροσειράς του Αράκυνθου (στην αρχαιότητα Ζυγός).
Αποτελεί μία από τις πιο εκτεταμένες και καλοδιατηρημένες οχυρωμένες πόλεις της χώρας των Αιτωλών. Η θέση της βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο με απόλυτη εποπτεία της γύρω πεδιάδας, της λιμνοθάλασσας και των αλυκών Μεσολογγίου. Είναι κτισμένη πάνω σε ένα χαμηλό, βραχώδη λόφο με απότομη έξαρση στα βόρεια, όπου και τοποθετείται η ακρόπολή της.
Κατέχει σημαντική θέση στην αιτωλική μυθολογία και οφείλει το όνομά της στον Πλευρώνα, γιο του γενάρχη των Αιτωλών του Αιτωλού. Αναφέρεται από τον Όμηρο, στον κατάλογο των νεών, ως μία εκ των πέντε πόλεων των Αιτωλών που έλαβαν μέρος στον Τρωικό πόλεμο. (Πλευρών, Καλυδών, Χαλκίς, Ώλενος, Πυλήνη)
Η αρχική της θέση τοποθετείται στους λόφους Γυφτόκαστρο και Πετροβούνι, που βρίσκονται σε απόσταση δύο περίπου χιλιομέτρων βόρεια του Μεσολογγίου. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, καταστράφηκε ολοκληρωτικά το 234 π.Χ. από τον Μακεδόνα

Δημήτριο Β’, τον αποκαλούμενο και Αιτωλικό, κατά την διάρκεια του Δημητριακού πολέμου (239- 229π.Χ.).
Η πόλη φαίνεται ότι ξανακτίστηκε στη σημερινή θέση, δυτικότερα και ψηλότερα της αρχικής, και η οχύρωση είναι σήμερα ευρύτερα γνωστή ως «Κάστρο της Κυρά- Ρήνης». Ισχυρότατο τείχος συνολικού μήκους 2,5 περίπου χλμ., πλάτους 2-2,20μ. περιβάλλει συνολική έκταση 235 στρεμμάτων. Στην κορυφή του περιβόλου υπήρχε ξεχωριστή οχυρωμένη ακρόπολη, σε υψόμετρο 370μ., όπου πιθανότατα λατρευόταν η Αθηνά Αρακυνθία.
Τα επιβλητικά τείχη είναι κτισμένα σύμφωνα με το ψευδοϊσόδομο τραπεζιόσχημο σύστημα τοιχοδομίας, από ντόπιο ασβεστόλιθο. Διαθέτει δέκα ορατές πύλες, διαφόρων διαστάσεων και μία πυλίδα, ενώ η άμυνά της συμπληρώνεται με τριάντα έξι πύργους.
Στη νεοϊδρυθείσα πόλη εφαρμόστηκε το Ιπποδάμειο σύστημα πολεοδομίας, σύμφωνα με το οποίο έχουν κτιστεί πολλές πόλεις του αρχαίου κόσμου. Σήμερα, είναι ορατά εντός της οχύρωσης κάποια από τα σημαντικότερα οικοδομήματά της, όπως το θέατρο, η αγορά, η μεγάλη δεξαμενή, λουτρική εγκατάσταση με δεξαμενή, το στάδιο (;), κτιστά άνδηρα για την θεμελίωση δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων καθώς και κατάλοιπα οικιών, που πλαισιώνονται από δρόμους πλακόστρωτους ή χαλικόστρωτους. Εντυπωσιακά στοιχεία της οχύρωσης αποτελούν οι πύλες Α με μονολιθικό υπέρθυρο, η ανατολική Ζ, η τοξωτή πύλη Β, καθώς και οι πύργοι με κλίμακες ανόδου στον περίδρομο του τείχους.
Εκτός των τειχών της οχύρωσης και κατά μήκος των οδών που οδηγούν στο εσωτερικό της πόλης αναπτύχθηκαν τα νεκροταφεία της αρχαίας Πλευρώνας, οι τάφοι των οποίων ανήκουν σε τρεις κατηγορίες: α) τους απλούς κιβωτιόσχημους, β)τους λακκοειδείς λαξευμένους στο φυσικό βράχο και γ) τους μνημειώδεις κτιστούς καμαροσκέπαστους με επιμελημένα τοιχώματα «μακεδονικού τύπου» τάφους. Τους τελευταίους και πιο μνημειώδεις τάφους συνήθως περικλείουν περίβολοι σχήματος πι.